Δεν έχει αξία το κορμί, πασά, αλλά τι κρύβεις μέσα σου ποιος είναι ο σκοπός σου και το τι θέλεις να κάνεις σε τούτη τη ζωή... ...Εγώ πάνω στα βουνά πολεμάω για τη λευτεριά. Παλεύω για τ΄ αδέρφια μου, τους Ρωμιούς. Αυτό για το οποίο εγώ παλεύω, δεν μπορείς να μου το δώσεις εσύ με όλη σου τη δόξα και όλα σου τα πλούτη.

«Εστάθη ο Ρήγας ο μέγας ευεργέτης της φυλής μας. Το μελάνι του θα είναι πολύτιμο ενώπιον του Θεού, όσο και το αίμα του το άγιο», είπε ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης για τον Ρήγα Φεραίο που τα λόγια του ξεσήκωσαν έναν ολόκληρο λαό.

Ο αγγελιοφόρος της επανάστασης στην Ρούμελη και ο πρώτος επίσκοπος που έπεσε στην μάχη για την ελευθερία της πατρίδας. «Η πατρίδα μου με έβαλε εδώ να υπερασπιστώ αυτό το πέρασμα. Αυτό μου ζήτησε να κάνω και αυτό θα κάνω, ακόμα και αν αυτό στοιχίσει την ζωή μου.»

- Να δούμε αν έχεις καθόλου μυαλό;
- Το μυαλό έχει γεμίσει από αγάπη για την Ελλάδα και δεν έχει χώρο για άλλες έγνοιες. Μην κάνεις κόπο…
- Συ ωρέ θα είσαι κόκκαλα όπως και όλοι οι άλλοι…
- Χαλάλι! Όσο πιο πολλά κόκκαλα σπαρθεί η γη, ωρέ πασά, τόσο πιο γρήγορα βγαίνει η λευτεριά μέσα απ’ αυτά…

«Μάνα δεν ξαναγέννησε ήρωα σαν τον Μάρκο. Ο Μάρκος ήτανε τρανός. Είχε νου που δεν τον είχε άλλος. Είχε καρδιά λιονταριού και γνώμη δίκαιη σαν του Χριστού. Ούτε το δάκτυλό του δεν του φτάνουμε».
Γεώργιος Καραϊσκάκης

«Ο αγωνιστής την ελευθερία ή την κερδίζει μαχόμενος ή την καθαγιάζει πεθαίνοντας…»
- Τώρα δε μένει κάτι άλλο. Υπόσχομαι να αγωνιστώ ως τη στερνή ρανίδα του αίματός μου χωρίς ποτέ να με δειλιάσει καμιά ανθρώπινη περίσταση.

«Η Πατρίδα μάς προσκαλεί. Ας αντηχήσουν, λοιπόν, όλα τα όρη της Ελλάδας από τον ήχο της πολεμικής μας σάλπιγγας. Είναι καιρός να αποτινάξουμε τον αφόρητο… ζυγό, να ελευθερώσουμε την πατρίδα… να υψώσουμε το σημείο, με το οποίο πάντοτε νικάμε, τον Σταυρό… Μεταξύ μας ο καλύτερος θα είναι όποιος θα υπερασπιστεί τα δίκαια της πατρίδας με μεγαλύτερη ανδρεία και θα την υπηρετήσει καλύτερα… Στα όπλα λοιπόν φίλοι, η πατρίδα μάς προσκαλεί».

«Πρέπει να φυλάξετε την πίστη σας και να την στερεώσετε, διότι, όταν πιάσαμε τα άρματα είπαμε πρώτα υπέρ πίστεως και έπειτα υπέρ πατρίδος. Σε εσάς μένει να ισιώσετε και να στολίσετε τον τόπο, οποὺ εμείς ελευθερώσαμε· και, για να γίνει αυτό, πρέπει να έχετε ως θεμέλια της πολιτείας την ομόνοια, την θρησκεία και την φρόνιμον ελευθερία.»

«Να είστε, λοιπόν, αγαπημένοι. Οπλιστείτε με τον ζήλο του Θεού και πάρτε τα όπλα σας, διότι είναι προτιμότερο να πεθάνει κανείς πολεμώντας, παρά να ντροπιάσει τα ιερά της Πίστης του και την Πατρίδα του. …Η ιστορία και το μέλλον της Ελλάδας στηρίζονται πάνω στη Θρησκεία, στην Ελευθερία και στην Πατρίδα.»

Σαν πήρε τον δρόμο του γυρισμού έπειτα από ώρα, ακούει κάποιον χτυπημένο να βογκάει. Πλησιάζει και βλέπει πως είναι Τούρκος. Τον συμπονά που τον βλέπει να υποφέρει. Ο Τουρκοφάγος σηκώνει στην πλάτη του τον λαβωμένο εχθρό κι ανεβαίνει στο ταμπούρι του. Τα παλικάρια του σαν τον βλέπουν αρχίζουν και φωνάζουν του καπετάνιου τους. Χειροκροτούν, σφυρίζουν, πανηγυρίζουν… Τα χάνει ο λαβωμένος στο άκουσμα «Νικηταράς» και ξέψυχα τον ρωτά: «Αλήθεια! Η αφεντιά σου είσαι ο ξακουστός Νικηταράς;». Δεν περνούν πολλές στιγμές κ ο ήρωας αναταράχτηκε. Νιώθει στον τράχηλό του ένα μαχαίρι. «Ωρέ σκυλί. Εγώ σου σώζω τη ζωή κι εσύ κοιτάς να με σκοτώσεις με μπαμπεσιά;». «Μα τον Αλλάχ αφέντη μου... Δε σου ‘καμα κακό. Να! Δες! Από τις τρίχες του κεφαλιού σου έκοψα να κάμω φυλαχτό, από εσένα τον ξακουστό πονόψυχο.»

«Στα αρχαία χρόνια οι Έλληνες θα πίστευαν πως έρχεται η θεά Αθηνά στις ακτές της Αττικής. Αλλά ο σταυρός του πατέρα της, που έλαμπε στο στήθος της Μαντώς, φανέρωνε ότι η ηρωίδα χριστιανή και κόρη μάρτυρος, πήρε τα όπλα για την πίστη και την πατρίδα της.»
Φραγκίσκος Πουκεβίλ, Γάλλος διπλωμάτης

«Κωνσταντή, ήρθε η ώρα να πεθάνεις!»
Ένα δυνατό τρακάρισμα ακούγεται. Πολλοί απ' τους Τούρκους πέφτουν κάτω. Αυτό ήταν. Το μπουρλότο χτυπάει με τόση δύναμη που χώνεται όλο μέσα στη ναυαρχίδα.
«Στο όνομα του Κυρίου!» Ανάβει το μπουρλότο και γρήγορα πηδάει στη βάρκα που τον περιμένουν οι υπόλοιποι. Οι Τούρκοι τρομοκρατούνται.
Σε λίγη ώρα τα πάντα έχουν καεί στην τουρκική ναυαρχίδα.

Πάτε κι εσείς κι η πίστη σας, μουρτάτες, να χαθείτε. Εγώ Γραικός γεννήθηκα, Γραικός θε να πεθάνω... Δε θέλω, να μου λυπηθείτε σεις την παλικαριά μου. Εκείνος που πεθαίνει για την πατρίδα και την πίστη του Χριστού, δε φοβάται ούτε σούβλισμα ούτε ψήσιμο!

Δεν πρέπει να σταυρώνουμε τα χέρια και να κοιτάμε τον ουρανό. Ο Θεός μάς έδωσε χέρια και γνώση. Ας ρωτήσουμε την καρδιά μας και ό,τι μας απαντήσει ας το κάνουμε πράξη. Κι ας είμαστε βέβαιοι αδέλφια ότι ο Χριστός μας, ο αγαπημένος, θα βάλει το χέρι Του επάνω μας. Στα άρματα αδέρφια ή να ξεσκλαβωθούμε ή να πεθάνουμε…

Έλληνες! Ποτέ μην ξεχνάτε το χρέος σας σε Θεό και σε πατρίδα. Σ’ αυτά τα δύο σας ορκίζω ή να νικήσουμε ή να πεθάνουμε κάτω απ’ τη σημαία του Χριστού.

Αγωνίζου, λοιπόν, γενναία και μείνε βέβαιος, ότι τα ονόματα αυτών που αγωνίζονται για την πατρίδα θα μείνουν αθάνατα...

Πολεμούσαμε γυμνοί, ξυπόλητοι, δίχως παρά, δίχως τροφή. Με τη βοήθεια όμως του Θεού, την ευχή του έθνους μας και μονιασμένοι σταθήκαμε, νικήσαμε… Θεέ μου, εγώ δούλεψα για την πατρίδα, έκανα το χρέος μου…

Έχασα τον σύζυγό μου. Ευλογητός ο Θεός! Ο μεγαλύτερος γιος μου έπεσε με τα όπλα ανά χείρας. Ευλογητός ο Θεός! Ο δεύτερος γιος μου, 14 ετών, μάχεται με τους Έλληνες και πιθανώς να βρει ένδοξο θάνατο. Ευλογητός ο Θεός! Κάτω από το σημείο του σταυρού θα ρεύσει επίσης το αίμα μου. Ευλογητός ο Θεός! Θα νικήσουμε ή θα πάψουμε να ζούμε! Αλλά θα έχουμε την παρήγορη ιδέα ότι στον κόσμο δεν αφήσαμε πίσω μας δούλους τους Έλληνες.

Πήγα στοχάστηκα και τα 'βαλα όλα μπροστά μου. Αυτά που θα πάθω για τη λευτεριά της πατρίδας μου και της θρησκείας μου, και σκοτωμό και κινδύνους και αγώνες. Πήγα και του είπα: «Είμαι άξιος». Του φίλησα το χέρι… Και με την ευχή του παπά του ευλογημένου, της πατρίδας και της θρησκείας μου, ο Θεός δεν με άφησε να ντροπιαστώ.

Είμαι πεπεισμένος ποτέ να μην εγκαταλείψω τα συμφέροντα της πατρίδας μου. Τι χρησιμότητα έχει για μένα η υψηλή εύνοια με την οποία με τιμά ο Αυτοκράτορας εφόσον δε θα είχα τη δυνατότητα να τη χρησιμοποιήσω για να βοηθήσω τους συμπατριώτες μου στους οποίους ανήκω ολόψυχα και αποκλειστικά; Ο Θεός είναι προστάτης μου και χωρίς αυτή την πίστη ούτε τον εαυτό μου θα μπορούσα να κατανοήσω ούτε να ελπίσω σε κάτι.

Είναι φορές που τη διαφορά δεν την κάνουν τα όπλα ή ο αριθμός αλλά η καρδιά. Και τις περισσότερες φορές αυτή είναι που μετράει. Το θάρρος, η θέληση, η αντρειωσύνη. Ή πιο απλά, η παλληκαριά. Αυτό που βγαίνει από τα λόγια του Κολοκοτρώνη: «Μόνο ένας Έλληνας να μείνει, πάντα θα πολεμούμε».

«…Όταν μου πειράζουν την πατρίδα και τη θρησκεία μου, θα μιλήσω, θα ‘νεργήσω κι ό,τι θέλουν ας μου κάνουν… Κι αυτείνη η πατρίδα δεν λευτερώθη με παραμύθια, λευτερώθη μ’ αίματα και θυσίες· Κι όσο αγαπώ την πατρίδα μου δεν αγαπώ άλλο τίποτας. Ναρθή ένας να μου ειπή ότι θα πάγη ομπρός η πατρίδα, στέργομαι να μου βγάλη και τα δυο μου μάτια. Ότι αν είμαι στραβός και η πατρίδα μου καλά, με θρέφει· αν είναι η πατρίδα μου χαμηλά, δέκα μάτια νάχω, στραβός θανά είμαι. Ότι σ’ αυτείνη θα ζήσω, δεν έχω σκοπόν να πάγω αλλού».

Υπάρχουν μάχες που δίνονται όχι με το σπαθί, αλλά με την πένα. Με την κουτάλα που πασχίζει να ταΐσει τους πεινασμένους. Με το χειρουργικό νυστέρι, με το αλέτρι, τον κουβά του – δυσεύρετου – νερού. Με εκλεπτυσμένα εργαλεία, αλλά και με γυμνά χέρια. Με τα μάτια, που επιμένουν να κοιτούν την Αλήθεια. Με τη φωνή, που βραχνιάζει και ματώνει φανερώνοντας το δίκιο.

Στη ζωή ο καθένας μας δίνει έναν αγώνα. Κάποιες φορές δεν τα καταφέρνουμε και κάνουμε λάθη. Έρχεται η στιγμή όμως που ο Θεός βοηθά να τα καταλάβουμε και μας καλεί πάλι κοντά Του. Αν Τον ακούσουμε, ανοίγεται μπροστά μας ένας δρόμος που δεν τελειώνει ποτέ... Αυτόν τον δρόμο βάδισε ο Άγιος Κωνσταντίνος ο Υδραίος…

Φιλοθέη, όλοι οι Τούρκοι να πέσουν πάνω σου, δεν μπορούν ούτε μια τρίχα από τα μαλλιά σου να πειράξουν αν δεν το επιτρέψει ο Κύριος. Τ’ ακούς; Στρατιές ολόκληρες μπορούν να γκρεμίσουν όσα έχτισες. Μα το κάστρο της καρδιάς δεν χαλιέται, αν έχει για όπλα της την πίστη και την υπομονή.

Το σώμα του έμεινε τρεις ημέρες κρεμασμένο κατά τη συνήθεια των Τούρκων. Όλοι έβλεπαν να κατεβαίνει ένα ουράνιο φως και να φωτίζει το σώμα του αγίου. Το άγιο λείψανό του, όχι μόνο έλαμπε, αλλά και ευωδίαζε.

Φυλακισμένος προσεύχεται γονατιστός στην Παναγία να τον δυναμώνει για να μην λυγίσει. Κάθε μέρα έρχονται στο στάβλο όμορφα κρέατα χωρίς ψωμί για να αναγκαστεί να φάει. Τίποτε όμως. Ο Ιωάννης λιποθυμά, αλλά μένει ανυποχώρητος.

«Ψυχή και Χριστός σάς χρειάζονται. Αυτά τα δύο όλος ο κόσμος να πέσει, δεν μπορεί να σας τα πάρει, εκτός και αν τα δώσετε με το θέλημά σας. Αυτά τα δύο να τα φυλάγετε, να μην τα χάσετε».

Οι ξένες πρεσβείες τον παρακαλούν να φύγει. Αρνείται κατηγορηματικά, όπως το είχε κάνει επανειλημμένα στο παρελθόν.
«Είμαι πατριάρχης για να σώσω τον λαό μου, όχι για να τον ρίξω στα μαχαίρια των γενίτσαρων. Ο θάνατός μου, ίσως χρησιμεύσει περισσότερο απ’ ό,τι θα ωφελούσε η ζωή μου. Ο ποιμήν ο καλός την ψυχήν αυτού τίθησι υπέρ των προβάτων.»

«Τα είχα αυτά που τώρα μου τάζεις Αγά μου. Τα είχα, κι είδα πως σκουπίδια ήτανε και τα πέταξα, όπως ταιριάζει με τα σκουπίδια. Εκείνο που θέλω είναι να φωνάξεις το ασκέρι σου, να τους το πεις πως μετάνιωσα, να το μάθουν οι άλλοι Χριστιανοί, να αναθαρρέψουν, να μου δώσουν συγχώρεση.»

Ανυπομονεί και εκείνος να φανεί χρήσιμος για την Πατρίδα. Από την άλλη φοβάται που είναι μικρός και άμαθος ακόμη. Γι' αυτό προσπαθεί να τρέχει στο ερειπωμένο εκκλησάκι έξω από το χωριό. Κάνει αυτό που τους δίδασκε η μάνα. Γονατίζει συγκινημένος πάνω στα συντρίμμια. Μιλά στην Παναγιά, στον γλυκό Χριστό που ακούει κάθε πόνο: «Χριστέ μου, ο Ιούδας Σε πρόδωσε, ο Πέτρος Σ’ αρνήθηκε. Οι άλλοι μαθητές Σ’ εγκατέλειψαν για να σωθούν. Εμείς εδώ με τους Τούρκους… θα μπορέσουμε να κρατήσουμε την πίστη μας; Κι εγώ... Κι αν λυγίσω, αν Σε προδώσω… Μόνο Εσύ μπορείς να με δυναμώσεις να αντέξω. Σε αγαπάω, Χριστούλη μου».

Όμως οι πέντε αντέχουν. Δίνουν κουράγιο ο ένας στον άλλο: «Αδερφοί, ας μη φοβηθούμε τον προσωρινό θάνατο. Ας μη δειλιάσουμε από τα βασανιστήρια, γιατί αυτά περνάνε. Τον Θεό ας φοβηθούμε. Εκείνος δίνει δύναμη σε όποιους ελπίζουν στο άγιο όνομά Του.»

Τη σέρνουν στο δικαστήριο. Στην αρχή με λόγια συμπαθείας και υποσχέσεων για άνετη ζωή προσπαθούν να την πείσουν. Η Ακυλίνα λέει σταθερά: «Είμαι Χριστιανή».
Η Κυράννα στέκει γαλήνια. «Εγώ είμαι Χριστιανή. Στον Χριστό ανήκει η αγνή ψυχή μου. Αυτόν πόθησα και ποθώ από τα παιδικά μου χρόνια. Είμαι έτοιμη για την αγάπη Του να χύσω το αίμα μου… Ακούσατε την απόκριση μου και μην περιμένετε πλέον από εμένα άλλο λόγο».

Μα τι είναι αυτά που μου λες! Να με καλέσει ο Κύριος στο Βασίλειό Του και εγώ ν' αρνηθώ να πάω; Όλα αυτά που μου έταξες δεν είναι τίποτα μπροστά σ' αυτά που μου έχει ετοιμάσει ο Κύριος μου στη Βασιλεία Του! Χτύπα, ορέ, για την πίστη! Χτύπα σου λέω!

Πλούτο μεγάλο στην καρδιά μου έχω την πίστη του Χριστού μου. Αυτό τον πλούτο δεν μπορεί κανένας να μου τον στερήσει. Αυτό τον πλούτο τον ετοιμάζει ο Χριστός στη Βασιλεία Του για όσους Τον αγαπούν και δεν Τον αρνούνται μέχρι το τέλος…

Χριστιανοί γεννηθήκαμε και χριστιανοί θα πεθάνουμε. Δεν αρνούμαστε ποτέ τον Χριστό ακόμα κι αν μας κόψετε κομμάτια. Ό,τι έχετε να κάνετε κάντε το μια ώρα αρχύτερα, μη χάνετε τον χρόνο σας. Εμείς την πίστη μας δεν την αρνούμαστε!

Χρυσή: «Εγώ τον Χριστό μου πιστεύω και προσκυνώ και αυτόν μόνο γνωρίζω για νυμφίο μου, τον οποίον ποτέ δεν θα αρνηθώ και αν ακόμη μου κάνετε μύρια βάσανα, και αν κατακόψετε το σώμα μου σε λεπτά κομμάτια»
Λυγερή: «Εγώ Χριστιανή γεννήθηκα και Χριστιανή θα πεθάνω, την πίστη μου δεν την αλλάζω. Παρακάτω δεν πρόκειται να πάω, κάντε μου ό, τι θέλετε»

«Δε θέλω να μείνω άλλο στο σκοτάδι. Είδα φως αληθινό! Πιστεύω στον Χριστό! Βοήθησέ με, Χριστέ μου, να 'ρθω κοντά Σου! Μετανοώ! Ελέησέ με, Χριστέ. Σ' ευχαριστώ, για όσα μου έδειξες, από τα βάθη της ψυχής μου!»

Η θυσία των Νεομαρτύρων δεν είχε μόνο θρησκευτική σημασία, αλλά και εθνική για τους καταπιεσμένους χριστιανούς. Με τη θυσία τους αντιστάθηκαν στον Τούρκο κατακτητή και διέσωσαν τον Ελληνισμό, γιατί όλοι οι Έλληνες γνώριζαν καλά ότι εάν πρόδιδαν την πίστη τους ήταν σαν να πρόδιδαν και την καταγωγή τους. Γι’ αυτούς άρνηση της πίστης σήμαινε άρνηση και της Ελλάδας και θάνατος για την πίστη σήμαινε προσφορά στον αγώνα για την εθνική ελευθερία. Εκείνοι οι αγωνιστές της πίστης έγιναν και αγωνιστές της ελευθερίας.